Waarom een bibliotheek belangrijk is: een nieuw verhaal

Wie had gedacht dat bibliotheken en bibliothecarissen wereldwijd steeds vaker het nieuws zouden halen? Berichten over bibliotheken in het buitenland die hun beleid, collecties of organisatie moeten aanpassen aan de wensen van een nieuwe regering houden ook hier de gemoederen bezig. 

In Nederland zijn zulke drastische maatregelen niet aan de orde, maar ook hier staan bibliotheken onder druk. Bezuinigingen dwingen instellingen tot het heroverwegen van afdelingen, diensten en personele bezetting. Gelukkig zijn er ook nog voldoende uitzonderingen in onze sector waarbij er wel zorgvuldig met bibliotheken wordt omgegaan.  
Is dat iets nieuws? Niet helemaal natuurlijk. Wat wél verandert, is de toon van en argumentatie in het debat over de waarde van bibliotheken en de mensen die er werken. 

Het is belangrijker dan ooit om zichtbaar te zijn en duidelijk te maken wat een bibliotheek bijdraagt aan een organisatie. Daarbij is de uitleg dat het heus allang niet meer alleen om het uitlenen van boeken gaat achterhaald en niet meer voldoende om de moderne bibliotheek duidelijk voor het voetlicht te brengen. 
Het is daarom tijd voor een stevig en eigentijds verhaal, met actuele voorbeelden die laten zien waarom bibliotheken er juist nu toe doen. Dat betekent dat we niet meer ons verhaal moeten starten met ons verleden maar met onze rol in het heden en de nabije toekomst. Denk aan alle technologische ontwikkelingen die elkaar snel opvolgen, de groei van onbetrouwbare informatie en de invloed van (gemanipuleerde) desinformatie. In dat landschap is de bibliotheek een logische, deskundige en waardevolle gids. Het vermogen om kennis te verzamelen, te ordenen en te delen is in elke organisatie van grote waarde. En dat is op zichzelf al genoeg reden om de bibliotheek te behouden en zelfs te versterken. Weet u nog meer goede argumenten? Laat het ons weten — we horen ze graag!

In de periode februari t/m mei 2025 heeft Ingressus training en ondersteuning gegeven aan Rijnbrink in Deventer.

Naast het geven van trainingen voor catalogiseren, had Ingressus ook een rol bij het catalogiseren van boeken voor Rijnbrink. Het was een fijne samenwerking met een snelle verwerking van materialen. Rijnbrink heeft laten weten dat ze erg tevreden waren over de flexibiliteit van Ingressus en dat de kwaliteit van de opleiding ontzettend goed was.
Ingressus heeft de afdeling titelbeheer op alle vlakken kunnen ondersteunen en daarbij alle vragen en verzoeken van Rijnbrink over titelbeheer en de training goed kunnen beantwoorden.

Collega Ahmad Almaani heeft de training en ondersteuning uitgevoerd.

In juli 2024 is Ingressus gestart met het registreren van schenkingen bij de bibliotheek van Het Scheepvaartmuseum. Het betreft hier vooral het wegwerken van achterstanden die in de loop van de tijd waren ontstaan.

Bij deze schenkingen gaat het zowel om individuele schenkingen als om gehele collecties, zoals die van de Stichting Prins Hendrik, ANWB (watersportcollectie) en Museum Vlaardingen (visserijcollectie). Het materiaal bestaat uit folders, monografieën, tijdschriften, affiches en technische tekeningen. Bij de schenkingen kan sprake zijn van overlap met reeds in de bibliotheek aanwezige werken. De fysieke kwaliteit bepaald in zo’n geval of de schenking een aanwezig werk vervangt of dat de schenking niet wordt opgenomen. De meest bijzondere schenkingen betreffen persoonlijke bescheiden van voormalig zeevarend personeel. In dat geval gaat het om monsterboekjes, walpassen, dagboeken, gezondheidsverklaringen, telegrammen en ansichtkaarten.

Er wordt gecatalogiseerd in Axiell Collections 5.0 . Behalve een signatuur wordt er ook een inventarisnummer toegekend. Bij het opnemen in de collectie moet steeds worden gekeken of het werk in de bibliotheek of in het depot ondergebracht wordt. In het eerste  geval moet een beveiligingstag in het werk geplaatst worden.
Eind juni wordt dit project door collega Ernst Bertelink afgerond. 

De 2-jaarlijkse studiereis van de KNVI-afdeling Onderwijs en Onderzoek is de gelegenheid om je kennis van nieuwe ontwikkelingen in het vak aan te vullen en je Nederlands netwerk uit te breiden. Dit jaar ging de reis naar Zwitserland en Italië. Een aantal bevindingen.

Zwitserland. In Geneve bezocht ik de bibliotheken van CERN en United Nations: twee speciale bibliotheken binnen grote kennisinstellingen. Bij CERN wordt gewerkt in kenniscommunities waarin brengen en halen van kennis  even belangrijk is. De bibliotheek helpt met het open science beleid door inzage te geven in de publicatiekosten en de voorwaarden voor open publiceren. Ook hier zag men hoe lastig het is om onderzoekers ervan te weerhouden in het dure tijdschriften te  publiceren. De bibliotheek vut de repository (Inspire) en CRIS database . Verschil met “onze”  CRIS systemen is de breedheid van diensten dat via het platform beschikbaar is voor de community, zoals aanbod van vacatures, congressen en (uitgevoerde) experimenten in het vakgebied van CERN. De bibliotheek regelt de software en tools voor onderzoekers, geeft juridisch advies en regelt de communicatie. Er is een helder beleidskader opgetuigd in een gecoördineerde stafstructuur. Het inzicht dat er nog meer moet worden samengewerkt in Nederland met afdelingen zoals IT, Communicatie en HRM op open publiceren te stimuleren was duidelijk merkbaar in de groep. 
De bibliotheek van de United Nations heeft te maken met flinke bezuinigingen en een enorme verhuizing voor de boeg waardoor de collectie mogelijk 3 jaar niet toegankelijk is. Lastig daarbij is de keuze wat je waar tijdelijk plaatst (werkcollectie of depot). Door veel samen te werken en een effectieve collectiespreiding over de internationale locaties van de UN te bewerkstelligen probeert men de collecties zo goed mogelijk toegankelijk te houden. In Geneve is de collectie International Law het zwaartepunt en werkt men samen met het strafhof in Den Haag.
              
In Lausanne bezocht ik de Cantonal / University library en EHL Hospitality & Business school. De Cantonal /University Library dient ook als regionale, voor iedereen toegankelijke openbare bibliotheek: een praktijk dat in Zwitserland heel gewoon is. Er wordt sterk gestuurd op digitale beschikbaarheid, maar we hebben ook de enorme aanbouw kunnen zien, Daar is rekening gehouden met de verbinding tussen (toekomstige) activiteiten en de collecties. Meer publiekgericht werken (zonder balies), AI-voorlichting en het lenen van een bibliothecaris zijn voorbeelden zoals we die ook in Nederlandse bibliotheken steeds meer zien. 
Het paradepaardje binnen de wereld van de hotelschool is de EHL Hospitality & Business School. Bij de rondleiding door het gebouw zagen we hypermoderne keukens, bars, diverse oefen- en proeflokalen, sportfaciliteiten en studentvoorzieningen. En de bibliotheek…. zat letterlijk achter in het gebouw; niet de ideale plek en zeker niet zo mooi als de rest.

In Italië Milaan heb ik de  Politecnico-Bovisa Candiani Library, de Bibliotheca del Policlinico C Granda di Milano, de Bibliotheca del Capitolo Metropolitano en Biblioteca Nazionale Braidense bezocht. De Politecnico – Bovisa Candiani library is een speciale bibliotheek vanwege de collectie: stoffen, stenen en andere soorten materialen. Het was interessant te horen hoe zij dit catalogiseren, opslaan, selecteren en saneren. Alles gaat in principe hetzelfde zoals bij een boek: aankoop (door de producent soms gratis verstrekt als sample, of docenten nemen spullen mee van beurzen), beschrijven (titel, maker, kenmerken, trefwoorden) en saneren wanneer iets niet meer bruikbaar is (weggeeftafel). Materiaal wordt gewoon uitgeleend (zelf uitleen). Er is geen speciaal metadatamodel voor catalogiseren. Bestuderen gaat net iets anders dan bij een boek (voelen, ruiken). Uitdaging is dat men niet altijd weet wat de kenmerken en toepassingsmogelijkheden zijn van het materiaal en dit niet goed kunnen beschrijven. 
                         
De historische collectie van de Bibliotheca del Policlinico C Granda di Milano, vroeger het grootste ziekenhuis van Milaan werd extra bijzonder door de rondleiding en verhalen van de conservator. De enorme collectie portretten liet alle geldschieters van het ziekenhuis door de eeuwen heen zien (hoe groter je donatie, hoe groter je portret). Ook bijzonder waren de  oude keldertekeningen en de collectie schedels en gezichten met ziekteverschijnselen. 
De collectie oude drukken van de bibliotheek Capitolo, was vooral mooi  om te zien. De collectie werd “beschermd” door plastic gordijnen vanwege bouwwerkzaamheden maar de temperatuur was zo hoog in het kamertje dat van verantwoord behoud geen sprake was. Een groot verschil met Nederland!
Een bezoek aan de Nationale bibliotheek sloot het bezoek in Milaan af met een prachtige collectie oude atlassen. De uitstraling van deze bibliotheek met haar leeszalen was zoals je het zou verwachten met alle pracht en praal en inrichting.    
Tot slot ging de reis terug naar Zwitserland, via Buron (Speicherbibliothek) en Bazel (University Library). De Speicherbibliothek is de coöperatieve opslagbibliotheek, een gezamenlijk project van een aantal centrale en universiteitsbibliotheken.  Hier zag je de impact van een sterke nationale bibliotheek goed terug. Van alle boeken wordt hier 1 exemplaar opgeslagen. Een ingenieus distributie- en ordersysteem, volledig gerobotiseerd inclusief schoonmaak- en inpakproces zorgt voor een efficiënt proces. Er komen tot 6.000 items per maand binnen; in totaal bevat het gebouw 3,14 miljoen items, allemaal met barcode. De rondleiding gaf inzicht in het proces van binnenkomst tot aan het uitlenen van het juiste item aan de juiste bibliotheek, waarbij de robotkarren in de enorme bunker de nodige indruk maakten. De Universiteit van Bazel had als laatste een boeiend verhaal met bijzondere, voor Nederlanders interessante titels. De rondleiding met flexibele meubels leidde tot nieuwe ideeën. 

Meer dan voldoende stof tot napraten dus tijdens de busreis naar huis. 

Op 10 april vond onze supportdag plaats bij Amsterdam School of Real Estate (ASRE) in Amsterdam. Tijdens de dag kregen de deelnemers een voorproefje van de nieuwste ontwikkelingen rondom X-ref, HAN, en de innovaties in onze app. Er werd dieper ingegaan op X-ref 6 en de geplande update van HAN 6 die later dit jaar zal worden uitgerold. Verder gaf Herbert Fens van de Vastgoedbibliotheek een presentatie over het reilen en zeilen bij ASRE.

De ochtend begon met een presentatie over X-ref 6, dat volledig is herschreven op basis van Blazor. Dankzij deze nieuwe technologie is de webinterface intuïtiever, sneller en beter onderhoudbaar. Een belangrijke verandering is de API-first benadering: alle modules zijn als API beschikbaar, waardoor externe partijen hun eigen front-end kunnen bouwen of eenvoudig kunnen integreren met andere systemen. Daarnaast ondersteunt X-ref 6 nu volledige repository functionaliteit, waaronder OAI-PMH via een eigen endpoint. Dankzij server-side rendering is de content bovendien beter te indexeren.

De nadruk in X-ref 6 ligt op toegankelijk beheer, snelheid en meertaligheid. Er is een nieuwe beheerinterface ontwikkeld waarin gebruikers snel kunnen navigeren en content eenvoudig kunnen beheren. Tijdens de demonstratie werden vier onderdelen van het vernieuwde systeem getoond: de API, de admin omgeving, de client en de publieke interface.

Speciaal werd ook stilgestaan bij de nieuwe WordPress-plug-in waarmee X-ref-gegevens eenvoudig geïntegreerd kunnen worden in bestaande websites. Deze plug-in maakt het mogelijk om content uit X-ref direct te tonen binnen een WordPress-site, zoals bijvoorbeeld al gebeurt bij Librije Zutphen en Librije Enkhuizen. Dit vergroot de zichtbaarheid van collecties en vereenvoudigt beheer en publicatie.

HAN 6
Dit jaar is H+H Software van plan om HAN 6 uit te brengen. Naar verwachting zal dit eind dit jaar plaatsvinden. Eerder was dit begin juli maar men heeft nog iets meer tijd nodig. De HAN-client is vernieuwd met een flexibeler scripteditor, waardoor automatische verwerking van bronnen verder geoptimaliseerd is. De integratie van de HAN Library is verbeterd, en de rapportagemodule is uitgebreid met dynamische elementen, zodat gebruikers hun analyses beter kunnen afstemmen op hun informatiebehoefte. De release van HAN 6 staat nu gepland voor het vierde kwartaal van dit jaar. Ingressus zal deze versie eerst intern testen, waarna de nieuwe serveromgeving beschikbaar komt voor klanten.

SIYOUnext App
Ook werd het nieuwe app-concept gepresenteerd. Hierbij wordt X-ref 6 ingezet als beheersysteem voor catalogusgegevens, mediabestanden en gebruikers. Via een API-koppeling worden deze gegevens ontsloten in een nieuwe app, die ontwikkeld is op basis van het platform SIYOUnext. Deze omgeving is ontworpen om gebruikers intuïtief toegang te geven tot nieuws, informatie en kennisbronnen, aangepast aan hun specifieke werkveld.

De app is niet alleen functioneel, maar ook veilig en privacy vriendelijk: alle gegevens worden uitsluitend op Nederlandse locaties opgeslagen. Tijdens de demonstratie werd de webapp en het beheer getoond, met een focus op gebruiksgemak, nieuws integratie en visuele verbeteringen. De SIYOUnext versie van de app wordt de opvolger van Vakliteratuur. Op dit moment zijn wij bezig de eerste klanten over te zetten naar dit nieuwe app platform. 

Op 22 mei vond in de sfeervolle Westerkerk te Enkhuizen de feestelijke presentatie plaats van de vernieuwde digitale catalogus en publicatie over de zestiende-eeuwse kettingbibliotheek, de Librije van Enkhuizen. Namens Ingressus was Rody Jordens aanwezig bij deze bijzondere bijeenkomst, inclusief een rondleiding door de historische bibliotheek. 

Tijdens het plenaire programma sprak dr. Daphne Wouts over haar jarenlange onderzoek naar de collectie, dat resulteerde in een indrukwekkende catalogus beschreven volgens internationale standaarden. Dit was de basis voor een nieuwe digitale omgeving. Deze is, mede dankzij de inzet van diverse collega’s bij Ingressus, gerealiseerd in X-ref en geïntegreerd op de eigen website van Librije Enkhuizen. 

Het middagprogramma werd geopend door dr. Ad Leerintveld, voorzitter van de Stichting Librije Westerkerk Enkhuizen, die alle aanwezigen welkom heette. Vervolgens hield dr. Daphne Wouts van de Universitaire Bibliotheken Leiden een inspirerende lezing getiteld ‘Verrassingen in de Librije’. In haar bijdrage deelde zij de resultaten van acht jaar onderzoek naar de collectie en geschiedenis van de Librije. Aan de hand van historische documenten en een nieuwe catalogus gaf zij inzicht in de boeken en hun vroegere gebruikers, waarmee zij het culturele erfgoed tastbaar en levendig wist te maken. Daarna werd de digitale catalogus van de Librije gepresenteerd. Verder werd het eerste exemplaar van de bijbehorende publicatie feestelijk aangeboden aan de burgemeester van Enkhuizen.

Dr. Marika Keblusek (Universiteit Leiden) sprak over de bijzondere boekencollectie van Bernardus Paludanus, Prof. dr. Koen Ottenheym (Universiteit Utrecht) ging dieper in op een uniek achttiende-eeuws handschrift over timmerkunst, dat bewaard wordt in de Librije. Tot slot gaf Herre de Vries (Restauratie Nijhoff Asser, Amsterdam) een toelichting op het restauratieproces van de boekencollectie, waarin hij liet zien hoe verstilling, herstel en transformatie samenkomen bij het behoud van deze bijzondere historische werken. Meer informatie over het catalogusproject is te vinden op de website van Librije Enkhuizen. 

In april 2023 zijn we gestart met de verwerking van de zogenaamde 'Vleeshal collectie' voor de ZB, de bibliotheek van Zeeland. Een bijzondere collectie (hedendaagse) kunstboeken van in totaal 3200 te verwerken banden. Deze verwerking is eind 2024 afgerond.

Na het formeel en inhoudelijk catalogiseren in het GGC importeerden we de gemaakte records in V-smart waar de lokale gegevens werden toegevoegd zoals signatuur, barcode en notities over genummerde of gesigneerde exemplaren.

Bijzonder prettig was dat de boeken van deze omvangrijke collectie in wekelijkse zendingen vanuit Zeeland naar kantoor in Rotterdam werden gestuurd waar wij ze rustig konden verwerken. Wekelijks stuurden we verwerkte boeken weer met de post terug.

Medio februari wordt het project met een bezoek aan Middelburg officieel afgesloten.

Het jaar 2024 is bij Ingressus goed afgesloten met de nodige en bekende eindejaarsdrukte. Nadat vrijwel iedereen een paar dagen heeft kunnen bijkomen zijn we op de 6e januari gestart met een gezellige Nieuwjaarslunch. 
En daarna meteen weer van start, want we hebben leuke projecten op het programma en zitten daarnaast ook zelf vol plannen, waaronder het organiseren van een klanten & supportdag. 

Het is altijd fijn als een project naar tevredenheid is afgerond. Voor de Zeeuwse bibliotheek hebben we net voor het einde van het jaar de collectie boeken die in de Vleeshal/Centrum voor hedendaagse kunst zijn opgenomen, compleet gecatalogiseerd. 
Verder zijn wij verheugd dat wij voor de mediatheken van de Hanze hogeschool Groningen opnieuw de boeken mogen aanschaffen, inclusief het catalogiseren in hun bibliotheeksysteem en het kastklaar verwerken ervan.
Ingressus is afgelopen jaar voor diverse taken en zaken gevraagd om hulp en advies. De inhoud en aard van ondersteuning is daarmee zichtbaar breder en diverser geworden. Ook bij erfgoedinstellingen zoals bij het Stadsarchief Delft heeft Ingressus haar diensten en kennis ingezet. Daar gaan we komend jaar ook gewoon mee door. 
Zijn we druk? Ja. Worden we blij van nieuwe opdrachten? Zeker! Kijk komende maanden gerust op onze website voor afgeronde projecten die mogelijk ook voor uw organisatie en bibliotheek relevant kunnen zijn.

Ik kom graag met u in contact. 
Annuska Graver
Algemeen directeur Ingressus

Noteer alvast in de agenda: dit jaar organiseren we weer een inspirerende dag voor onze supportklanten op 10 april bij Amsterdam School of Real Estate (ASRE) in Amsterdam! 
Tijdens deze dag lichten we onder andere de voortgang van X-ref 6 en vernieuwingen in de app toe. Daarnaast geven we een inkijkje in de grote update voor HAN die later dit jaar gepland staat. Verwacht boeiende demonstraties, een kijkje in de keuken bij de Vastgoedbibliotheek en veel ruimte voor vragen. Houd uw mailbox in de gaten voor de officiële uitnodiging!

Naast de supportdag organiseren we dit jaar meerdere X-ref klantendagen op diverse locaties in het land. Tijdens deze sessies praten we u bij over de nieuwste ontwikkelingen binnen X-ref en krijgt u de kans om mee te denken over de toekomst van X-ref 6. We horen graag uw feedback op de huidige versie en uw wensen voor verdere verbeteringen.
Houd uw mailbox in de gaten voor meer details en data! We hopen u daar te zien!

Bij Ingressus investeren we veel in de beveiliging van onze software, hosting en de kennis van onze medewerkers. Onze collega Rody Jordens heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar kwetsbaarheden in het OAI-PMH-protocol (gebruikt voor uitwisseling van metadata tussen systemen), als onderdeel van zijn opleiding Cyber Security Engineering.

Dit protocol, bedoeld voor de uitwisseling van metadata tussen repositories, onderscheidt zich door eenvoud en standaardisatie, wat zorgt voor interoperabiliteit. X-ref ondersteunt dit protocol al jaren voor het ophalen van metadata bij andere partijen en in X-ref 6 is het ook mogelijk om zelf metadata te delen met andere partijen. De eerste toepassing hiervan is de TNO repository

Het onderzoek richtte zich op het identificeren en mitigeren van kwetsbaarheden binnen OAI-PMH en aanvallen die voortkomen uit zwakke configuraties en gebrekkige validatie.
Met behulp van de Design Science Research (DSR)-methodologie zijn theorie en praktijk gecombineerd om kwetsbaarheden systematisch te analyseren en oplossingen te ontwikkelen.

Tijdens het onderzoek zijn twee generieke artefacten ontwikkeld: een OAI-PMH-specifieke fuzzer en een sanitizer. De fuzzer identificeert invoer- en verwerkingskwetsbaarheden, terwijl de sanitizer verdachte invoer neutraliseert of blokkeert.

Beide tools zijn toepasbaar ongeacht de software implementatie van de repository.

In april 2023 zijn we gestart met de verwerking van de zogenaamde 'Vleeshal collectie' voor de ZB, de bibliotheek van Zeeland. Een bijzondere collectie (hedendaagse) kunstboeken van in totaal 3200 te verwerken banden. Deze verwerking is eind 2024 afgerond.

Na het formeel en inhoudelijk catalogiseren in het GGC importeerden we de gemaakte records in V-smart waar de lokale gegevens werden toegevoegd zoals signatuur, barcode en notities over genummerde of gesigneerde exemplaren.

Bijzonder prettig was dat de boeken van deze omvangrijke collectie in wekelijkse zendingen vanuit Zeeland naar kantoor in Rotterdam werden gestuurd waar wij ze rustig konden verwerken. Wekelijks stuurden we verwerkte boeken weer met de post terug.

Medio februari wordt het project met een bezoek aan Middelburg officieel afgesloten.

Sinds vorig jaar ben ik, Annuska Graver, namens Ingressus als adviseur voor de bibliotheek van het RIVM gestart. De bibliotheek gaat in 2025 verhuizen naar een nieuw pand, waarbij allerlei vraagstukken naar voren komen, zoals de juiste saneringscriteria.

Omdat naast een centrale collectie er ook sprake is van flink wat afdelingscollecties wordt de aanpak van een simpele sanering en verhuizing een kwestie van goed communiceren en tijdmanagement.

Daarnaast omvat de opdracht het opstellen van een concept beleidsplan voor de bibliotheek voor de komende jaren en daarin ook de digitale dienstverlening verder te optimaliseren.

Het leuke is dat alle aspecten van het huidige bibliotheekwerk voorbij komen: van de aanpak van fysieke sanering tot aan het meedenken over een nieuw systeem voor onderzoeksoutput en de rol van de bibliotheek daarbij. Dat deze rol verandert is evident en beweegt steeds meer naar een innovatieve kennisafdeling.

Een boeiende reis waar ik deel van mag uitmaken.

Ingressus ondersteunt al jaren een groot aantal bibliotheken in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) met software en support. Sinds het najaar van 2024 is onze dienstverlening verbreed bij GGNet in Warnsveld (bij Zutphen). Door het vertrek van de informatiespecialist was de Vakbibliotheek niet meer bemand.

GGZ instellingen hebben ook een taak om psychiaters, psychologen en verpleegkundigen op te leiden en hierbij is een beschikbare bibliotheekvoorziening een harde eis. Dit was de achtergrond van het verzoek van GGNet. Ingressus vult deze taak nu in door het detacheren van een medewerker die de dienstverlening van de Vakbibliotheek weer heeft opgestart. Het is bijzonder om te zien hoe deze dienstverlening gemist werd en door de kenniswerkers van GGNet weer intensief en enthousiast gebruikt wordt. 

De GGNet directie heeft Ingressus ook gevraagd om een advies te schrijven over de toekomstige ontwikkeling en positionering van de Vakbibliotheek. Deze rapportage is afgerond en behelst adviezen over het uitbreiden van de (digitale) dienstverlening, de interne positionering en promotie en de organisatorische structuur die hierbij voor een optimaal resultaat kan zorgen. De adviezen worden vanaf begin 2025 stapsgewijs in de praktijk gebracht.

Namens Ingressus voert Ger de Bruyn deze taak uit als adviseur.

Een twijfelachtige primeur bij Ingressus op kantoor deze week: we ontvingen een boek dat bleek geschreven door AI. Het is een bekend probleem dat grote verkoopwebsites overspoeld worden door automatisch geschreven boeken. Meestal zijn deze boeken er voor de oplettende koper nog wel uit te filteren. In dit geval was er meer aan de hand....

De titel van een bestaand boek is gebruikt met, voor de vorm, wel een kleine toevoeging: ‘everything you must know : a quick practical complete guide’. De niet-bestaande auteur heeft dezelfde achternaam als de auteur van het oorspronkelijke boek. Niet alleen door AI geschreven dus, maar ook nog eens plagiaat. Zo wordt het – op basis van de beknopte beschrijving van het boek bij aankoop – een stuk lastiger om zo’n boek te ‘ontmaskeren’!

Wat gaf het dan wél weg?

Het boek is uitgegeven in eigen beheer. Dat hoeft op zich niets te betekenen, maar is wel een aandachtspuntje: er zit geen uitgeverij tussen die kwaliteit waarborgt. Dat het geen ‘quick, practical’ en al helemáál geen ‘complete guide’ is, blijkt wel uit de tekst. De tekst bestaat volledig uit (vaak onvolledige) opsommingen die vaag en algemeen geformuleerd zijn, zonder concrete voorbeelden. Ook het gebruik van woorden als ‘essential’ en ‘crucial’ valt op.

Maar wat het gebruik van AI echt verraadt, zijn de ‘restjes’ van prompts die gebruikt zijn om het boek te schrijven. Een aantal keer begint een hoofdstuk met de woorden: ‘Of course!’ waarna een samenvatting volgt. Dat duidt erop dat de ‘schrijver’ een vraag heeft gesteld aan een AI-tool (bijvoorbeeld: ‘Can you summarize the rehabilitation process for me?’ waarop het antwoord volgt, met ‘Of course! The following summarizes the rehabilitation process…’). De inhoud van het boek heeft niets te maken met het oorspronkelijke boek.

Voor ons was een interessante casus om op ons bureau te hebben, en het zet ons aan om scherp en alert te zijn en blijven!

Ingressus heeft afgelopen jaar tijd gestoken in het vinden van de juiste strategie en visie met elkaar én met onze klanten in deze uitdagende tijd. Wij merken dat veel bibliotheken en kennisinstelling zoals gebruikelijk flink in beweging zijn. Dat tijd en geld daarbij als schaarste worden opgemerkt is geen verrassing. Samenwerken aan de toekomst is dan ook DE leidraad voor Ingressus. Projecten samen oppakken met ieders eigen kennis en expertise lijkt tot succesvolle innovatie te leiden in diensten en producten voor bibliotheken, groot of klein, al dan niet onderdeel van een kennisorganisatie. Daar gaan wij dus ook komende tijd, met een opgefriste website en vernieuwd logo, mee door. 

Voor Ingressus is het afgelopen half jaar een drukke tijd geweest met projecten bij een divers aantal klanten, zoals de afronding van het verhuisproject bij de PTHU in Amsterdam en Groningen, de aflevering van een adviesrapport bij Paleis het Loo, diverse detacheringsprojecten die veelal verlengd zijn, de oplevering bij TNO van een repository en een onderzoek naar de inzet van en houding tegenover Open Educational resources. Deze laatste is een belangrijke bron in het hoger onderwijs, en de Haagse hogeschool bibliotheek wilde weten hoe docenten en studenten hierin staan en wat de rol van de bibliotheek kan zijn.

In 2023 en 2024 heeft Ingressus de bibliotheek van Paleis het Loo ondersteund. Door de verbouwing van Paleis het Loo kreeg ook de bibliotheek een nieuwe plek en doel: een inspirerende omgeving waar interne medewerkers elkaar ontmoeten, rustig kunnen lezen en inspiratie kunnen opdoen rondom thema’s van het Paleis. 

Ingressus heeft ondersteunende werkzaamheden verricht, zoals het ontdubbelen, opschonen en aanvullen van metadata in het TMS registratiesysteem, waar de bibliotheekcatalogus een onderdeel van is. Hierdoor is een optimalisering van de collectie informatie gerealiseerd, waaronder een flinke aanvulling van auteurs- en uitgeversnamen. Achterstallige en nieuwe invoer van boeken maakte ook onderdeel uit van de opdracht. 

Er is onderzoek gedaan naar een optimalisering van de signatuur, dan wel nummering van personen van het Huis van Oranje waarmee de bibliotheek verder kan. Ook de zoekfunctie van TMS is onderzocht waarbij gebruiksvriendelijkheid en toepasbaarheid binnen Paleis het Loo kunnen worden verbeterd.
We hebben een handleiding gemaakt voor een eventuele toekomstige bibliotheekmedewerker voor het invoeren van materialen in TMS (boeken/tijdschriften/rapporten/artikelen) met uitleg van gemaakte afspraken en richtlijnen hierover. 

Daarnaast heeft Ingressus meegekeken en meegedacht in het proces van verhuizing en hoe een nieuwe opzet van de bibliotheek als Inspiratiezaal eruit kan zien. 

Het was een mooie uitdaging in een bijzondere omgeving voor Ingressus!

In juni jongstleden was David Lankes in Nederland en wel op het symposium in 'de bibliotheek Oostland'. David Lankes is een Amerikaanse professor in bibliotheekwetenschappen en kan daar inspirerende lezingen over houden

Dit keer was het onderwerp de nieuwe bibliothecaris van nu, de zogeheten community librarian. Niet alleen in openbare bibliotheken komt deze term en functie veel voor, ook in andere sectoren binnen de bibliothecaire wereld krijgt deze rol veel aandacht. De conclusie van David Lankes was onder meer dat kennis pas echt tot ontwikkeling komt door het inzetten van communities. De bibliothecaris van nu moet toegang geven tot informatie, maar ook actief deze informatie delen en organiseren in zijn netwerk. Hij stelde prikkelende vragen zoals: wat doe je met je collecties richting je doelgroepen? En: als je fysieke collecties weggooit want doe je dan digitaal voor je community? Bibliotheken zitten in de kennisdeling-business en redden soms zelf levens volgens hem door de sociaal maatschappelijke rol die bibliotheken hebben. 
Zijn mantra : slechte bibliotheken bouwen (alleen aan) collecties; goede bibliotheken bouwen aan diensten; relevante (uitstekende) bibliotheken bouwen aan communities. Iets om verder over te filosoferen.

Per 1 oktober stoppen wij met de dienstverlening die de afgelopen jaren in samenwerking met HowardsHome is opgezet. Dit betreft het nieuwsportaal en de dagelijkse nieuwsbrieven met relevant nieuws uit de medische sector. Actieve gebruikers van deze diensten zijn inmiddels op de hoogte gebracht. Er komt geen vervanging voor het nieuwsportaal en de nieuwsbrieven.

In de afgelopen jaren is de Vakliteratuur app geïntroduceerd als alternatief. Deze biedt ondersteuning voor nieuwsfeeds, tijd- en locatieonafhankelijke toegang tot de gelicenseerde bibliotheekcontent via Hidden Automatic Navigator, en de mogelijkheid om zelf nieuwsbrieven samen te stellen met de Redactietool. Bovendien kun je uitgebreide analyses uitvoeren op basis van artikelen in de app.

Heb je nog vragen? Neem dan gerust contact op met de ServiceDesk.

Wij zijn volop bezig met de ontwikkeling van X-ref 6, dat volledig vanaf de basis opnieuw wordt opgebouwd. Recent heeft TNO een nieuwe repository ingericht met behulp van onze X-ref 6 software. Lees hun verhaal via deze link. De repository is openbaar en te bekijken via https://repository.tno.nl.

Naast de ontwikkeling van X-ref 6 zijn we ons aan het voorbereiden op de uitrol richting klanten. We zijn op zoek naar organisaties die geïnteresseerd zijn in het testen van deze nieuwe versie, bij voorkeur klanten die al (deels) gebruikmaken van het webbeheer in X-ref 5.

Geïnteresseerd? Neem contact met ons op voor de mogelijkheden.

In de komende periode zullen wij enkele klanten die gebruikmaken van X-ref hosting benaderen voor een update van de X-ref client. Niet iedereen werkt momenteel met de nieuwste versie van de X-ref client software, en we willen dit gelijktrekken.

We zijn continu bezig met het evalueren en verbeteren van onze hostingomgeving bij Intermax. Dit jaar zullen we enkele aanpassingen doorvoeren in de hostingomgeving die direct invloed hebben op oudere versies van de X-ref client. Ons doel is om ervoor te zorgen dat alle klanten aan het einde van het jaar op de meest recente versie draaien.

Voor klanten die met Citrix werken, zijn we afhankelijk van de medewerking van hun ICT-afdelingen voor het opnieuw aanbieden van de geüpdatete X-ref clients. In het verleden is gebleken dat dit proces soms vertraging opliep doordat ICT-afdelingen hier pas later tijd voor hadden of helemaal niet reageerden. Om dit te voorkomen, stellen we de update dit keer verplicht, met als deadline 31 december.

Neem gerust contact op als je vragen hebt over de updateprocedure. Een korte uitleg is te vinden via deze link.